ระบบการศึกษาประเทศจีน

  ในประเทศจีน การศึกษาแบ่งออกเป็น 3 หมวดหมู่ ประกอบด้วย การศึกษาขั้นพื้นฐาน
(Basic Education) อุดมศึกษา (Higher Education) และ การศึกษาผู้ใหญ่ (Adult Education) กฎหมายการศึกษาแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน กำหนดว่ารัฐบาลรับผิดชอบการศึกษาภาคบังคับ 9 ปี นั้นคือตั้งแต่ระดับประถมศึกษาจนถึงมัธยมศึกษาตอนต้นโดยรัฐบาลกลางและรัฐบาลท้องถิ่นจัดสรรงบประมาณเพื่อสนับสนุนการศึกษาให้สามารถพัฒนาขึ้นไปในทุกระดับทุกประเภท ดังนั้น เด็กแต่ละคนจะต้องมีการศึกษาภาคบังคับ 9 ปีโดยเริ่มเรียนในระดับประถมศึกษา (Primary Education) 6 ปี ถึงมัธยมศึกษาตอนต้น (Junior Secondary) 3 ปี (ภาคบังคับ เรียนฟรี) สำหรับนักเรียนที่มีคะแนนผลการเรียนอยู่ในเกณฑ์ดี และสอบผ่านปลายภาค จึงจะสามารถเข้าศึกษาต่อในระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย (Senior Secondary) หรือ ระดับอาชีวศึกษา (Vocational Secondary) ได้ โดยใช้เวลาเรียนอีก 2-4 ปีหลังจากนั้นจึงสอบเข้าเรียน (Entrance Examination) เพื่อเข้าศึกษาต่อในระดับอุดมศึกษา (Higher Education)

ระบบการศึกษาประเทศจีน แบ่งระดับชั้นต่างๆรายละเอียดดังนี้

1.ระดับอนุบาล (Kindergarten or Pre-School Education) เป็นการศึกษาสำหรับเด็กที่มีอายุระหว่าง 3-5 ปี ใช้ระยะเวลาการศึกษาประมาณ 3 ปี (เป็นทางเลือก ไม่บังคับ)

2.ระดับประถมศึกษา (Primary Education) เป็นการศึกษาสำหรับนักเรียนที่มีอายุระหว่าง 6-11 ปี มีระยะเวลาศึกษา 6 ปี โรงเรียนที่เปิดสอนในระดับนี้ส่วนใหญ่เป็นของรัฐบาลท้องถิ่นระดับต่างๆ (Local Education Authorities)

3.ระดับมัธยมศึกษา (Secondary Education) เป็นการศึกษาของเด็กที่มีอายุระหว่าง 12-17 ปี ใช้เวลาศึกษา 6 ปี การศึกษาในระดับมัธยมศึกษา แบ่งออกเป็น 3 ประเภท ดังนี้

3.1 มัธยมศึกษาทั่วไป (General Middle School) แบ่งออกเป็น 2 ตอน ๆ ละ 3 ปีดังนี้
 มัธยมศึกษาตอนต้น (Junior Middle School)
 มัธยมศึกษาตอนปลาย (Senior Middle School)

3.2 มัธยมอาชีวศึกษา (Vocational School Education)
3.3 มัธยมวิชาชีพพิเศษ (Secondary Professional Education)


โรงเรียนที่เปิดสอนในระดับมัธยมศึกษา ส่วนใหญ่จะเป็นของรัฐบาลท้องถิ่น โดยนักเรียนที่จบชั้นมัธยมศึกษาตอนต้นส่วนใหญ่จะสมัครเข้าศึกษาต่อไปชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายส่วนที่เหลือจะเข้าศึกษาในโรงเรียนอาชีวศึกษาละโรงเรียนมัธยมวิชาชีพ ตามลำดับ
การศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ใช้ระยะเวลาศึกษา 3 ปี วิชาที่เรียนได้แก่ ภาษาจีน คณิตศาสตร์ ภาษาต่างประเทศ ฟิสิกส์ เคมี จริยธรรม สารสนเทศ และ อื่นๆ โรงเรียนมัธยมศึกษาตอนต้นในจีนส่วนใหญ่จัดตั้งโดยรัฐบาล หลังจากจบการศึกษาะระดับประถมศึกษาแล้วต้องสอบเข้าศึกษาต่อในระดับมัธยมต้น
การศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลายทั่วไป มัธยมปลายด้านวิชาชีพและอาชีวศึกษา ใช้เวลาศึกษา 3 ปี เป็นระดับการศึกษาที่ไม่บังคับดังนั้นนักเรียนจะต้องรับผิดชอบค่าเล่าเรียนเอง วิชาที่เรียนได้แก่ ภาษาจีน คณิตศาสตร์ ภาษาต่างประเทศ ฟิสิกส์ เคมี ชีววิทยา สารสนเทศ และอื่นๆ โรงเรียนส่วนใหญ่เป็นของรัฐบาลการเข้าเรียนต้องสอบเข้า

4.ระดับอุดมศึกษา (Higher Education) สถาบันการศึกษาที่สอนระดับอุดมศึกษาประกอบด้วย มหาวิทยาลัย (Universities) สถาบัน (Institutes) และวิทยาลัย (Short Cycle Universities) การศึกษาระดับอุดมศึกษาของจีนมีคุณภาพดีทั้งการเรียน การสอนและการวิจัย ผลสำเร็จในการวิจัยด้านวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยในจีนส่วนใหญ่เป็นมหาวิทยาลัยของรัฐ มีเพียงประมาณ หนึ่งในสามของจำนวนมหาวิทยาลัยทั้งหมดที่เป็นมหาวิทยาลัยเอกชน การเข้าศึกษาในมหาวิทยาลัยของจีนจำเป็นต้องผ่านการสอบเข้าศึกษา

การศึกษาระดับอุดมศึกษา ปริญญาตรี ปริญญาโท และปริญญาเอก
 ระดับปริญญาบัณฑิต หรือปริญญาตรี โดยทั่วไปใช้เวลา 4-5 ปี สาขาแพทย์ 6 ปี ผู้ที่
สามารถจบการศึกษาตามหลักสูตรที่กำหนดไว้และสารนิพนธ์ที่เขียนนั้นผ่านเกณฑ์ถือว่าได้ปริญญาบัตรระดับปริญญาบัณฑิต
 ระดับมหาบัณฑิต หรือ ปริญญาโท ใช้เวลา 2-3 ปี ผู้ที่สามารถจบการศึกษาตามหลักสูตรที่
กำหนดไว้ สอบวิทยานิพนธ์ และมีคะแนนในระดับที่สอบผ่านถือว่าได้ปริญญาบัตรระดับมหาบัณฑิต
 ระดับดุษฎีบัณฑิต หรือ ปริญญาเอก ใช้เวลา 3-4 ปี ผู้ที่สามารถจบการศึกษาตามหลักสูตรที่
กำหนดไว้ สอบดุษฎีนิพนธ์ และมีคะแนนในระดับที่สอบผ่านถือว่าได้ปริญญาบัตรระดับดุษฎีบัณฑิต

5.การศึกษาผู้ใหญ่ เป็นการศึกษาประเภทต่างๆ ที่จัดขึ้นหรับผู้ใหญ่ และ ผู้ไม่รู้หนังสือ หรือการศึกษาอื่นที่มีรูปแบบใกล้เคียงกัน เป้าหมายหลักของการศึกษาผู้ใหญ่คือประชาชนของจีนในภาคเกษตรกรรม

ผู้ดูแลการศึกษาของจีน ประกอบด้วย
 กระทรวงศึกษาธิการ (Ministry of Education : MOE) ของประเทศจีนซึ่งทำหน้าที่กำกับดูแล
 คณะกรรมการ การศึกษาแห่งชาติ (State Education Commission : SEC) เป็นผู้วางแผนการศึกษาตามนโยบายรัฐและควบคุมคุณภาพการศึกษาของจีน